(Tekst: Marco Stoovelaar; Foto's: Nationaal Archief (Public Domain), Olaf Vonk, RCH en AFC Ajax)
IN MEMORIAM
...Johan Neeskens...
(1951 - 2024)
(© Foto: Rob Mieremet/Anefo/
Nationaal Archief) |
  Nederlands voetbal-icoon en voormalig honkballer Johan Neeskens overleden
English
 ALGIERS (Algerije) -
Johan Neeskens, die in de jaren zeventig één van de grote Nederlandse voetbal-sterren was, is op zondag (6 oktober) onverwachts overleden op 73-jarige leeftijd.
De voormalige voetbal-legende verbleef in het Afrikaanse land Algerije waar hij deelnam aan een ontwikkelingsprogramma van de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB), genaamd KNVB WorldCoaches.
Bericht werd dat Neeskens zondag onwel werd.
In het internationale maatschappelijke WorldCoaches-programma traint de KNVB over de hele wereld ondermeer jeugd om in hun eigen gemeenschap trainer te worden.
Johan Neeskens was een legendarische en populaire voetballer in de gloriejaren zeventig.
In dat decennium speelde hij voor het Amsterdamse Ajax, maar ook voor het Nederlands Voetbal Team met wie hij de Finale bereikte van het Wereldkampioenschap in 1974 en 1978.
Later speelde hij ook voor FC Barcelona in Spanje en in de USA.
Maar Neeskens was ook een zeer talentvolle honkballer in de jaren zestig, voordat hij een professionele voetballer werd.
Johannes Jacobus (Johan) Neeskens werd geboren op 15 september in Heemstede.
Het was in zijn geboorteplaats waar Neeskens lid werd van de plaatselijke vereniging RCH (Racing Club Heemstede), waar hij zowel honkbalde als voetbalde.
Volgens overleveringen uit deze periode kreeg Neeskens als honkballer het nemen van slidings onder de knie, die hij later zou gebruiken in zijn voetbal-loopbaan.
Als speler van RCH toonde Johan Neeskens al vroeg zijn talenten in zowel honkbal als voetbal.
In 1966, op veertienjarige leeftijd, werd hij geselecteerd voor het Nederlands BRL Team, dat kan worden vergeleken met het huidige Nederlands Junioren Team (of Jong Oranje).
BRL staat voor Babe Ruth League (13-18 jaar), de internationale jeugdhonkbal- en softbal-competitie, die is gevestigd in Hamilton, New Jersey (USA).
De League is vernoemd naar Major League-legende en Hall of Famer Babe Ruth, die speelde in 22 seizoenen (1914-1935), waarvan 15 voor New York Yankees, met wie hij zevenmaal de World Series won.
Tot in april 1974 was Ruth de All-Time Homerun Leader.
In 1966 selecteerde de technische commissie van wat toen de Koninklijke Nederlandse Honkbal Bond (KNHB) was 15 spelers voor het Nederlands BRL Team voor het Europees Kampioenschap, dat in augustus werd georganiseerd in Haarlem.
Neeskens, die voornamelijk als tweede honkman speelde, was één van de spelers.
De ploeg werd geleid door de Amerikaanse coach Howard Fetz, die werd geassisteerd door Wim Crouwel, die toen zelf de eerste catcher was in het Nederlands Honkbal Team.
Crouwel speelde zelf ook voor Fetz, die in 1966 ook de Manager was van de Nationale Oranje-ploeg tijdens de Haarlemse Honkbal Week.
Fetz overleed een jaar geleden op 9 oktober op 83-jarige leeftijd.
Opmerkelijk genoeg, hoewel hij maar één jaar in Nederland verbleef (mei 1966-Mei 1967), had Fetz de Nederlandse taal geleerd, waardoor hij de jonge spelers van het BRL Team in hun eigen taal kon toespreken
Onder Neeskens' teamgenoten in het Nederlands BRL Team waren verschillende spelers die later in de Hoofdklasse zouden uitkomen, zoals Frank Breek, Frank van der Putten (die toen beiden speelden voor HCK), Hans Leenen (ADO), John Ludenhoff, Dirk Spits, Ron Tuinder (allen OVVO), Hans Röbken (Schoten) en Peter van der Ster (UVV).
Een andere speler in de ploeg was Han van Panhuis, die in 1968 de Ron Fraser Award won voor de Meest Veelbelovende Jeugdspeler.
...Het Nederlands Babe Ruth League Honkbal-team dat...
...in 1966 deelnam aan het Europees Kampioenschap in Haarlem...
...Johan Neeskens zit op de voorste rij, derde van rechts...
...Toekomstige Hoofdklasse-spelers zijn John Ludenhoff (eerste rij, links),...
...Hans Leenen (1e rij, 3e links), Frank van der Putten (1e rij, 2e rechts),...
...Peter van der Ster (1e rij, rechts), Ron Tuinder (2e rij, 2e links),...
...Hans Röbken (2e rij, 3e links), Han van Panhuis (2e rij, 2e rechts),...
...Frank Breek (2e rij, rechts) en Dirk Spits (3e rij, rechts)...
...Op de achterste rij zitten coaches Wim Crouwel en Howard Fetz...
(© Foto: Olaf Vonk) |
Het Europees Kampioenschap 1966 begon een paar dagen na afloop van de Haarlemse Honkbal Week en de wedstrijden werden gespeeld in het Pim Mulier Stadion, maar ook op het thuisveld van HCK (Kinheim) aan het Badmintonpad, beide in Haarlem.
De deelnemers waren de Nationale Teams van Nederland, België en Italië, maar ook Amerikaanse ploegen als vertegenwoordigers van Engeland, Frankrijk, België, Spanje, Italië en West-Duitsland, bestaande uit spelers van militair personeel gelegerd in deze landen.
De Haarlemse burgemeester Oscar Cremers opende het evenement officiëel en gooide ook de ceremoniële eerste bal.
Tijdens het toernooi verbleef het Nederlands Team in de Haarlemse Ripperda Kazerne, waar catcher John Ludenhoff de kamergenoot was van Neeskens.
Ludenhoff speelde later in de Hoofdklasse voor Ajax, Giants Diemen en Amsterdam Pirates.
In het volgende jaar, 1967, werd het Europees BRL Kampioenschap georganiseerd in Rome (Italië) en ook nu werd Neeskens geselecteerd voor het Nederlands BRL Team, dat dit keer onder leiding stond van Hoofd Coach Charles Urbanus (Sr), geassisteerd door Wim Geestman (Sr).
Net zoals in het voorgaande jaar namen Amerikaanse ploegen deel, die de militaire bases vertegenwoodigden in Wiesbaden (West-Duitsland), Napels (Italië), Brussel (België) en Sevilla (Spanje), waar de Babe Ruth League een populaire honkbal-competitie was.
Nederland en Italië namen deel met hun Nationale Team.
Ook dit keer waren onder de teamgenoten van Neeskens spelers die later in de Hoofdklasse zouden spelen.
Dat waren Jaap Bijl (Wassenaar), Edwin Geluk (ABC), Hennie Jenken, Peter van der Ster (beiden UVV), Martin de Lugt, Dirk Spits (beiden OVVO), Frank Smit (Giants Diemen), Rudy Stentler (Sparta) en Marten Walsma (Rap).
In die dagen waren de Amerikaanse ploegen nog te sterk.
Zodoende speelden Nederland en Italië (en in 1966 België) een ondergeschikte rol in deze Kampioenschappen.
Tijdens het EK van 1967 was Johan Neeskens de beste Nederlandse slagman met een .333 slaggemiddelde.
Als speler van RCH in Heemstede bewees Neeskens ook dat hij een getalenteerde en waardevolle speler was.
Hij werd al op jonge leeftijd aan de hoofdmacht toegevoegd en in 1967, toen hij pas 15 jaar was, speelde hij al in verschillende wedstrijden voor de ploeg, die toen uitkwam in de Tweede Klasse.
Hoewel hij zichzelf in deze jaren ook ontwikkelde tot een zeer talentvolle voetballer kon Neeskens beide sporten combineren.
In 1967 speelde Neeskens ook voor het juniorenteam dat toen Nederlands kampioen werd onder leding van Coach Frans Langeveld.
In 1968 was RCH één van de koplopers in één van de drie Tweede Klassen.
Op de laatste speeldag van het seizoen speelde RCH tegen SC Haarlem en beide ploegen deelden op dat moment de eerste plaats.
Op eigen veld in Heemstede bleef de wedstrijd zes innings puntloos.
In de zevende inning opende RCH de score toen Johan Neeskens scoorde na een honkslag van Wim Draijer.
In de achtste kwam Haarlem langszij, dankzij een honkslag van Peter Tel, waarna een verlenging volgde.
In de 1e10 nam Haarlem een 2-1 voorsprong.
In de 2e10 bereikte lead-off hitter Laurens Mouter het honk, waarna Fred Kaestner volgde met een tweehonkslag.
Even later scoorde Mouter de gelijkmaker nadat schijn werd afgeroepen.
Met Kaestner op het derde honk kregen Leo Kaestner en Ron Nieuw allebei opzettelijk vier wijd om een gedwongen loop op te zetten.
Maar met de honken vol leverde de 16-jarige Johan Neeskens een honkslag af en die zorgde voor het winnende punt.
RCH was kampioen!
In de hierna volgende Promotie Series kwam RCH tekort tegen Neptunus en Quick Amersfoort, die allebei promoveerden naar de Eerste Klasse.
De reeks begon al met een enorme domper voor RCH, want de wedstrijd tegen Neptunus werd gestaakt nadat Nieuw zijn enkel had gebroken.
...Johan Neeskens (zittend tweede van rechts) in het...
...honkbal-team van RCH (Heemstede) eind jaren zestig...
(© Foto: Archief RCH) |
In het winterseizoen 1968-1969 maakte Johan Neeskens zijn debuut in het professionele voetbalteam van RCH, dat uitkwam in de Eerste Divisie onder leiding van trainer Piet Peeman.
Zodoende begon Neeskens zich meer op voetbal te richten dan op honkbal.
In februari 1969 werd Neeskens geselecteerd voor het Nederlands UEFA Jeugd Elftal, de nationale voetbalploeg van 16-18 jaar.
Onder zijn teamgenoten waren een paar spelers die, net zoals Neeskens, later zouden gaan spelen in de hoogste voetbalcompetitie, zoals Johnny Oude Wesselink (Go Ahead), Hugo Hovenkamp (GVAV), Karel Bonsink (DWS) en Joop Korevaar (ADO).
Echter, tijdens het honkbal-seizoen 1969 kon Neeskens ook weer deelnemen aan een aantal honkbalwedstrijden.
Hij voegde zich ergens in juni weer bij de ploeg en toonde onmiddellijk weer zijn kwaliteiten.
In een wedstrijd tegen Laakkwartier stond RCH met 1-0 voor.
In de vijfde inning konden twee punten worden toegevoegd na een succesvolle stootslag van Neeskens.
Een maand later speelde RCH tegen HFC Haarlem en had een voorsprong van 4-1.
In de negende kwam Haarlem langszij.
In de 2e9 won RCH met 5-4, dankzij honkslagen van Neeskens en Leo Kaestner.
Andere teamgenoten van Neeskens in de honkbalploeg van RCH naast Wim Draijer, Fred Kaestner, Leo Kaestner, Laurens Mouter en Ron Nieuw waren ook Paul Draijer, Ben Prijs, Frans Vrenegoor en Nico van de Wind.
Ook in juni 1969 werd bekend dat Neeskens bij RCH zou blijven voor nog een professtioneel voetbalseizoen, maar het werd wel meer en meer duidelijk dat de getalenteerde speler binnen afzienbare tijd zou verhuizen naar een andere club.
In de tweede helft van het seizoen 1969-1970 stond RCH onder leiding van de bekende Engelse (interim) coach Leslie Talbot, die in 1953 en 1964 Nederlands kampioen was geworden met respectievelijk RCH en DWS.
In mei 1970 wordt Neeskens ook weer geselecteerd voor de Nederlandse Jeugd Voetbal Ploeg voor een toernooi in Schotland.
Onder zijn teamgenoten waren verschillende spelers die later ook bekende voetballers zouden worden, zoals Hans van Eeden (ADO), René van de Kerkhof, Willy van de Kerkhof (beiden MULO), Bert van Marwijk (Go Ahead), Johnny Rep (Ajax) en Wim Rijsbergen (Roodenburg).
In augustus werd bevestigd dat Johan Neeskens van RCH verhuisde naar Ajax, dat (sinds 1965) onder leiding stond van de overbekende trainer Rinus Michels.
Met de transfer komt er ook een einde aan de honkbal-loopbaan van Neeskens, die zich nu volledig richt op zijn voetbal-carrière, die zeer succesvol zou worden.
Neeskens zou tot in 1974 uitkomen voor de Amsterdamse club voor wie hij in 171 wedstrijden speelde en 39 doelpunten maakte.
Onder de andere spelers in het sterrenteam van Ajax in de jaren dat Neeskens voor de club speelde waren ook Horst Blankenburg, Johan Cruijff, Dick van Dijk, Arie Haan, Barry Hulshoff, Piet Keizer, Ruud Krol, Gerrie Mühren, Klaas Nuninga, Johnny Rep, Nico Rijnders, Heinz Stuy, Ruud Suurendonk, Sjaak Swart en Velibor Vasović.
Nadat Michels in 1971 trainer was geworden van FC Barcelona, waren zijn opvolgers Stefan Kovács (1971-1973), George Knobel (1973-1974) en Bobby Haarms (1974).
Michels zou later weer bij Ajax terugkeren voor het seizoen 1975-1976.
...Johan Neeskens (zittend rechts) in de voetbalploeg...
...van Ajax in het seizoen 1970-1971...
...Staand: Barry Hulshoff, Heinz Stuy, Wim Suurbier,...
...Dick van Dijk, Gerrie Mühren; Zittend: Piet Keizer, Sjaak Swart,...
...Nico Rijnders, Velibor Vasović, Johan Cruijff en Neeskens...
(© Foto: Archief AFC Ajax) |
Als trainer van Barcelona werd Michels ook weer herenigd met Johan Cruijff en Neeskens.
Cruijff speelde voor de Spaanse ploeg in 1973-1978, Neeskens speelde daar in 1974-1979.
Later in zijn voetbal-loopbaan speelde Neeskens voor New York Cosmos (USA, 1979-1984), FC Groningen (Nederland, 1984-1985), South Florida Sun (USA, 1985), Kansas City Comets (USA, 1985-1986), FC Löwenbrau (USA, 1986-1987), FC Baar (Zwitserland, 1987-1990) en FC Zug (Zwitserland, 1990-1991).
Met Ajax werd Johan Neeskens tweemaal landskampioen en won hij de Europa Cup driemaal, de Europese Super Cup tweemaal en de World Cup eenmaal.
Met FC Barcelona won hij de Europa Cup II.
Vanaf 1991 was Neeskens Hoofd Coach of Assistent Coach bij een aantal buitenlandse voetbalploegen.
Hij leidde eerst FC Zug (Zwitserland, 1991-1993).
Daarna was hij trainer bij FC Stäfa (Zwitserland, 1993-1995), FC Singen 04 (Zwitserland, 1995-1996), FC Barcelona (Assistent van Frank Rijkaard, Spanje, 2006-2008), Galatasaray (wederom Assistent van Frank Rijkaard, Turkije, 2009-2010) en Mamelodi Sundowns (Zuid-Afrika, 2011-2012).
In Nederland leidde hij N.E.C. in 2000-2004.
Neeskens was ook de Assistent Coach van Nederland in 1995-2000 (onder leiding van Guus Hiddink (1995-1998) en Frank Rijkaard (1998-2000)) en van Australië in 2005-2006, naast Guus Hiddink.
In 2009-2009 had Neeskens de leiding over het Nederlands B-team.
Van 1970 tot en met 1981 speelde Johan Neeskens in 49 officiële interlandwedstrijden voor het Nederlands Voetbal Elftal en maakte 17 doelpunten.
In zijn voetbal-loopbaan kreeg Neeskens verschillende bijnamen.
In Nederland werd hij meestal De Nees genoemd.
Internationaal, vooral in Spanje, was El Torero zijn bijnaam.
Maar hij was ook bekend als Johan Segundo oftewel Johan de Tweede, verwijzend naar Johan Cruijff toen beiden speelden voor FC Barcelona in Spanje.
Net als Neeskens was ook Cruijff een bijzonder talentvolle honkballer als speler van Ajax.
Cruijff overleed in 2016.
In 1974 en 1978 was Neeskens één van de spelers van de fameuze Nederlandse Voetbal Ploeg die op de tweede plaats eindigde op het Wereldkampioenschap.
In de voorbije dagen werden de nationale ploegen in deze jaren algemeen erkend als de teams die het Nederlandse voetbal op de kaart hebben gezet, voornamelijk door de sterke groep spelers die er toen deel van uitmaakten.
In 1974, in West-Duitsland, verloor Nederland met 2-1 in de Finale van het gastland.
Het enige Oranje-doelpunt in München werd gescoord door Johan Neeskens via een penalty, dat één van zijn specialiteiten werd.
De ploeg speelde onder leiding van de Tsjech František Fadrhonc.
Hij werd geassisteerd door Cor van der Hart, terwijl Rinus Michels fungeerde als supervisor.
Naast Neeskens, bestond de ploeg verder uit Ruud Geels, Arie Haan, Willem van Hanegem, Kees van Ierssel, Rinus Israël, Wim Jansen, Theo de Jong, Jan Jongbloed, Piet Keizer, René van de Kerkhof, Willy van de Kerkhof, Ruud Krol, Johan Cruijff, Rob Rensenbrink, Johnny Rep, Wim Rijsbergen, Piet Schrijvers, Pleun Strik, Wim Suurbier, Eddy Treytel en Harry Vos.
|
...In Memoriam of Johan Neeskens door Ajax... |
Tijdens het Wereldkampioenschap van 1978 in Argentinië werd de ploeg geleid door de Oostenrijker Ernst Happel, met Jan Zwartkruis als assistent.
Haan, Jansen, Jongbloed, de Van de Kerkhof-tweeling, Krol, Neeskens, Rep, Rijsbergen, Schrijvers en Suurbier keerden allemaal terug als speler.
Zij kregen gezelschap van Johan Boskamp, Ernie Brandts, Pim Doesburg, Hugo Hovenkamp, Adrie van Kraaij, Harry Lubse, Dick Nanninga, Jan Poortvliet, Rob Rensenbrink, Dick Schoenaker en Piet Wildschut.
Helaas zijn de volgende voetbalhelden van deze twee zilveren ploegen in recente jaren overleden: Vos (2010), Nanninga (2015), Cruijff (2016), Keizer (2017), Doesburg, Rensenbrink, Suurbier (allen in 2020), Jansen, Schrijvers, Strik (allen in 2022), Geels en Jongbloed (beiden in 2023).
De Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB) reageerde:
,,Op het veld staan met andere voetballiefhebbers vanuit de gedachte om samen iets moois te bereiken, dat was Johan Neeskens ten voeten uit.
Binnen het veld als speler en later buiten het veld als coach stond Neeskens bekend om zijn onverzettelijkheid.
Maar degenen die het geluk hadden om hem beter te leren kennen, zagen vooral ook een wereldburger en een zachtaardige familieman die trots was op zijn kinderen en kleinkinderen en die tot op het allerlaatst met zijn liefde voor het voetbal anderen wist te raken.
De KNVB wenst zijn vrouw Marlis, zijn kinderen Christian, Tamara, Bianca en Armand, zijn kleinkinderen Djoy en Lovée, naasten en vrienden heel veel sterkte bij het dragen van dit grote verlies''.
Ajax plaatste het volgende:
,,Ajax heeft met diepe droefenis kennisgenomen van het overlijden van Johan Neeskens.
Met hem is Ajax één van zijn beste en meest geliefde oud-spelers verloren.
'De Nees' werd 73 jaar.
De middenvelder was een belangrijke schakel in het Gouden Ajax dat drie jaar op rij de Europa Cup I won: 1971, 1972, 1973.
De onverzettelijke Ajacied droeg 171 keer het Ajax-shirt en scoorde daarin 39 keer''.
Een uitgebreide terugblik op de indrukwekkende loopbaan van Neeskens kan hier worden gelezen op de website van Ajax.
Meer terugblikken en reacties kunnen worden gevonden op meerdere voetbal-websites.
De webmaster van Grand Slam * Stats & News condoleert Johan's echtgenote, kinderen, overige familie en vrienden en wenst hen veel sterkte met dit grote verlies.
(9 oktober)
|
