(Tekst: Marco Stoovelaar; Foto's: ANP Photo & Marco Stoovelaar)
IN MEMORIAM
...Dolf de Zwart...
(1931 - 2019)...
(© Foto: Marco Stoovelaar) |
 Voormalige Hoofdklasse- en Nederlands Team-catcher en -coach Dolf de Zwart overleden
English
 BEVERWIJK -
Voormalige Hoofdklasse- en Nederlands Team-catcher Dolf de Zwart is op zondag 6 oktober op 88-jarige leeftijd overleden.
Na zijn spelersloopbaan bleef De Zwart actief in het honkbal als coach, ondermeer bij het Nederlands Honkbal Team.
De afscheidsplechtigheid vond plaats op donderdag 10 oktober in Haarlem.
Adolf Gerrit de Zwart junior werd geboren op 25 mei 1931 in Utrecht, maar speelde en coachte het grootste deel van zijn lange loopbaan in Haarlem.
Hij werd een uitstekende en gepassioneerde speler, die zowel verdedigend als catcher en ook aanvallend sterk speelde.
De Zwart was een uitgekiende slagman, want hij wist regelmatig vier wijd los te peuteren.
Bovendien was De Zwart ook een snelle honkloper.
In de jaren veertig speelde De Zwart in het juniorenteam van het Haarlemse EDO.
Eén van zijn teamgenoten toen was infielder/pitcher Piet de Nieuwe, die zijn gehele loopbaan zijn teamgenoot zou blijven.
Een paar jaar later zou ook Leo Kops een langdurige teamgenoot worden.
In deze jaren kwamen bekende spelers als Teun van den Berg, Sjoerd Feenstra, Bud van Leuven, Joop Odenthal, Theo van der Putten, Henk Schijvenaar en Ben Vrenegoor uit voor de hoofdmacht van EDO.
In 1948 degradeerde EDO uit de Eerste Klasse, dat in die jaren de hoogste afdeling was.
In 1949 maakte De Zwart zijn debuut in het eerste team van EDO voor wie hij zou spelen tot en met 1963.
In deze beginjaren krijgt de ploeg te maken met ups en downs.
In 1949 promoveert EDO naar de Eerste Klasse, maar degradeert weer in 1951.
De ploeg keert in 1953 weer terug naar de hoogste afdeling.
In zijn loopbaan beleefde Dolf de Zwart verschillende hoogtepunten.
Hij speelde, voornamelijk als catcher en later in zijn loopbaan als derde honkman, in de hoogste afdeling in 1950-1951 en daarna van 1954 tot en met 1967 voor EDO en Haarlem Nicols.
In deze jaren werden de topwedstrijden regelmatig bijgewoond door 4.000 tot 5.000 toeschouwers.
Tot en met 1957 was de Eerste Klasse de hoogste Nederlandse afdeling.
In dit jaar zijn er twee afdelingen met elk acht teams.
Besloten wordt dit aantal terug te brengen en een Hoofdklasse te realiseren met acht teams in 1958.
Dat betekent dat de vier beste teams van elke afdeling zichzelf verzekeren van een plaats in de nieuwe hoogste afdeling.
De resterende teams spelen dan in de Eerste Klasse, dat vanaf 1958 de tweede hoogste afdeling is.
Op 28 september 1957, op het veld van Zeeburgia in Amsterdam, moet EDO een beslissingswedstrijd spelen tegen Ajax, die samen de vierde plaats deelden in Poule A.
EDO scoort het eerste punt in de vierde inning op een klap van Jan Kops (de broer van Leo).
De 18-jarige Doby Peters gooit voor EDO.
Met één uit in de achtste inning heeft Ajax lopers op het tweede en derde honk.
Ajax-slagman Herre Kok slaat de bal terug naar Peters, die vervolgens een schijnbeweging maakt en naar het eerste honk lijkt te gooien.
In plaats daarvan draait hij zich om en gooit de bal naar catcher Dolf de Zwart, die de aanstormende honkloper uittikt.
In de negende inning zorgt een fraai dubbelspel van Dolf de Zwart, Jan Kops en Piet de Nieuwe voor het einde van de wedstrijd.
EDO wint met 1-0 en speelt daardoor in 1958 in de Hoofdklasse.
In deze allereerste Hoofdklasse-competitie krijgt EDO gezelschap van EHS, HHC, OVVO, Schoten, Sparta, De Volewijckers en VVGA.
...Dolf de Zwart glijdt naar het 1e honk als loper voor Haarlem Nicols...
...tegen OVVO in Amsterdam in juli 1965 en voorkomt te worden getikt...
...door 1B Ruben Martes; Umpire Evert van Tuyl geeft het safe-teken...
(© Foto: ANP Photo/Flip Martens) |
Een ander hoogtepunt komt op 16 augustus 1958 wanneer koploper EDO in de laatste wedstrijd van het seizoen tegen OVVO speelt en met 5-0 wint.
De wedstrijd, die wordt gespeeld op het veld van EDO in Haarlem, wordt bijgewoond door meer dan 5.000 toeschouwers.
Doby Peters is ook in deze wedstrijd de werper voor EDO en heeft een uitstekend optreden tegen de gerenommeerde en steke slagploeg van OVVO.
Peters gooit een No-Hitter met De Zwart als zijn catcher.
Hij gooit zesmaal drie slag en krijgt slechts drie slagmensen boven het minimum tegenover zich.
EDO staat tegenover heuveltroef Han Urbanus, maar de ploeg komt tot acht honkslagen op de ervaren werper en scoort vijf punten.
EDO opent de score in de vijfde inning met twee punten die tot stand komen na fouten.
In de zesde scoort Jan Molleman het derde punt op een honkslag van Piet de Nieuwe, waarna De Zwart volgt met een daverende homerun.
In de achtste scoort Molleman opnieuw, dit keer na een wilde worp.
OVVO krijgt slechts één kans om mogelijk tot scoren te komen.
Met Max Rietbergen (vier wijd) op het honk in de achtste slaat pinch-hitter Aart Kruys de bal die het midveld in, maar daar maakt Jan Molleman een schitterende vangbal tegen het hek.
Door de overwinning tegen OVVO blijft EDO koploper.
Alleen EHS kan nog op gelijke hoogte komen, maar moet dan wel een gestaakte wedstrijd tegen OVVO winnend afsluiten.
Dat duel werd eind mei na negen innings met een 3-3 stand afgesloten.
Tijdens een vergadering met de verenigingen in februari werd besloten dat vanaf het seizoen 1958 alle wedstrijden met een gelijke stand zouden worden verlengd totdat een winnaar is verkregen.
Echter, Home Plate Umpire Henk de Ruiter en Field Umpire Piet Schijvenaar weigeren verder te spelen, want zij stellen niet op de hoogte te zijn van de nieuwe regel.
De Ruiter neemt nog contact op met competitieleider Cor Jonker, die een bevestiging geeft van de regelwijziging.
Maar er is nooit officiëel gepubliceerd dat de regelwijziging zou worden ingevoerd!
Een paar dagen later schrijgt De Ruiter een brief naar het bondsbestuur, biedt zijn excuses aan en geeft toe dat hij een verkeerde beslissing heeft genomen.
Het restant van het duel tussen EHS en OVVO werd echter nooit gespeeld.
Na afloop van het seizoen stelt de Commissie van Beroep dat de competitiebepalingen, met daarin opgenomen dat wedstrijden in de hoogste afdeling niet met een gelijke stand kunnen eindigen, nooit officiëel zijn gepubliceerd.
Hierdoor zijn de bepalingen niet geldig en dus werd het EHS vs. OVVO duel gespeeld volgens de oude bepalingen en dat betekende een gelijkspel.
Door deze uitspraak eindigde EDO op de eerste plaats en werd landskampioen.
Het was de enige titel in de clubhistorie.
Opmerkelijk genoeg deelt EDO in het volgende jaar, 1959, halverwege het seizoen de laatste plaats in de Hoofdklasse met OVVO.
EDO komt op de laatste plaats terecht in juni na verlies van een 15-inning wedstrijd tegen OVVO met 5-4.
EDO neemt een vroege 2-0 voorsprong, maar OVVO scoort driemaal in de vijfde inning op honkslagen van Wil Meijer, Martin Rosenkrantz en Max Rietbergen.
Met een 4-2 achterstand komt EDO langszij dankzij honkslagen van Jan Molleman en Dolf de Zwart in de zevende inning.
OVVO scoort vervolgens het winnende punt in de 15e inning op een opofferingsslag van Rietbergen.
Eind jaren vijftig wordt EDO vaak omschreven als een jonge, energieke en mentaal sterke ploeg.
De Zwart's teamgenoten bij EDO zijn ondermeer Sjoerd Feenstra, Roel Hopman, Jan Kops, Leo Kops, Jan Molleman, Dries Mul, Piet de Nieuwe, Doby Peters en Gé Smit.
De ploeg staat onder leiding van Bud van Leuven, die zelf ook speelt.
In 1962 is Dolf de Zwart de playing/coach van EDO.
In dit seizoen toont De Zwart opnieuw zijn aanvalskracht tegen OVVO.
Op 8 juli, net terug van vakantie, kijken De Zwart en EDO halverwege de wedstrijd tegen een 6-0 achterstand aan.
EDO komt terug tot 6-2 via een infield-hit van Jan Molleman, waarna De Zwart volgt met een 2-run homerun op pitcher Flip le Cuivre.
EDO voegt nog een punt toe in de achtste, waarna De Zwart opnieuw homert (met twee uit) in de negende inning om de stand in balans te brengen en een verlenging af te dwingen.
6-6 wordt uiteindelijk ook de eindstand na twaalf innings, want inmiddels is besloten dat een wedstrijd niet langer dan 12 innings duurt.
De Zwart sluit het seizoen 1962 af met een slaggemiddelde van .327, net als teamgenoot Doby Peters, waarmee hij op de tweede plaats eindigt achter beste slagman Simon Heemskerk (EHS), die .333 sloeg.
Op 25 mei 1963 is er wederom een hoogtepunt in de carrière van Dolf de Zwart.
Op die dag speelt EDO tegen rivaal EHS en moet het opnemen tegen heuvelgigant Herman Beidschat.
Sinds hij in 1959 in de Hoofdklasse debuteerde gooide Beidschat in acht wedstrijden tegen EDO en stond in al die wedstrijden geen tegenpunten toe.
Die streak eindigde niet alleen op deze dag, Beidschat leed ook zijn eerste nederlaag van het seizoen.
In de eerste inning scoort lead-off hitter Jan Molleman op een stootslag-honkslag van Jan Kops.
In de achtste inning voegt De Zwart een 2-run double toe.
Ton Terneuzen is de winnende werper voor EDO en staat maar vier honkslagen toe.
...Het Kampioensteam van Haarlem Nicols in 1965...
...Staand: Simon Heemskerk, Gé Hoogenbos (Hoofd Coach), Hans Vissers,...
...Jan-Dick Leurs, Ricky Placidus, Ton Terneuzen, Leo Kops, bestuurslid,...
...Jan Molleman, Jan Schaefer (Assistent Coach) en Ricky Kersout...
...Zittend: Boudewijn Maat, Ben Tromp, Piet de Nieuwe, Dolf de Zwart,...
...Roel Hopman, Fred Ausma en Robert Maat...
(© Foto: ANP Photo/Flip Martens) |
Op woensdagavond 7 augustus 1963 is Dolf de Zwart één van de spelers die uitkomt voor het Haarlems Team tegen het Rotterdams Team.
Deze twee ploegen ontmoeten elkaar in een wedstrijd om de 'Honkbalkunstlichtbeker' (ja, dat was echt de naam), want het duel wordt gespeeld onder het kunstlicht van het nieuwe Pim Mulier Stadion, de thuishaven van Haarlem Nicols.
Haarlem wint met 11-3 met als hoogtepunt homeruns van Boudewijn Maat en De Zwart.
In de eerste zes innings staat Haarlem-starter Herman Beidschat maar één honkslag toe, geslagen door Wim Corpeleijn.
Met deze honkslag breekt hij een Perfect Game in de vijfde inning en hij is de enige slagman die het honk bereikt op Beidschat.
Jan Smidt (die in januari van dit jaar overleed) neemt de pitching over in de zevende.
Hans Bouwen (die in juli overleed) is de startende werper voor Rotterdam.
Na het seizoen 1963 fuseren EDO en EHS, waardoor Haarlem Nicols ontstaat en sinds 1964 speelt De Zwart voornamelijk als derde honkman voor deze nieuwe club.
Zijn teamgenoten bij Nicols zijn ondermeer Herman Beidschat, Simon Heemskerk, Leo Kops, Boudewijn Maat, Robert Maat, Jan Molleman, Piet de Nieuwe, Ricky Placidus en Ton Terneuzen met Gé Hoogenbos als coach.
In 1965 wordt Haarlem Nicols voor het eerst Kampioen van Nederland.
Een jaar later, op 3 september 1966, wint Nicols de Europa Cup door met 10-4 te winnen van het Italiaanse Europhon Milano.
Hiermee wordt Nicols de eerste Nederlandse ploeg die een Europese Beker wint.
Robert Maat, Herman Beidschat, Boudewijn Maat en Ton Terneuzen slaan homeruns.
De Zwart, die sinds 1965 ook Assistent Coach is, draagt bij met een puntscorende honkslag.
In 1967 is Ben Tromp de nieuwe Hoofd Coach van Haarlem Nicols, dat een aantal jongere spelers in de selectie opneemt.
Hierdoor wordt de speeltijd van veteranen als De Zwart en Piet de Nieuwe beperkter.
De ervaren korte stop Leo Kops verschuift naar het outfield om plaats te maken voor de jongere Johnny Jonkers.
Jan-Dick Leurs wordt de nieuwe heuveltroef en neemt de positie over van Herman Beidschat.
Die gaat in het infield spelen, maar wordt wel nog ingezet als reliever.
Na afloop van het seizoen 1967 verlaat De Zwart Haarlem Nicols.
Hij wordt speler/coach van het Amsterdamse HCTIW.
In juni 1956 maakt Dolf de Zwart (als outfielder) zijn debuut in de Nationale Ploeg.
Hij is één van de zestien spelers die wordt geselecteerd voor het Nederlands Team voor het Europees Kampioenschap, dat wordt georganiseerd in de Italiaanse hoofdstad Rome.
Het is de eerste keer dat Nederland deelneemt aan een Europees Kampioenschap.
De andere spelers in de selectie zijn pitchers Nico Brands, Jan Smidt en Han Urbanus, catchers Joop Geurts en Harry Nijhuis, infielders Gé Hoogenbos, Martin Jole, Ruut Jongeling, Henk Keulemans, Frans Klooster, Ruud Kok en Charles Urbanus en outfielders Herre Kok, Henk Lukkien, Frits Meijer en Dolf de Zwart.
Keulemans is de spelende Hoofd Coach, geassisteerd door Ab Hordijk.
Oranje speelt vier wedstrijden, wint viermaal (waaronder een 1-0 vs. België) en wordt voor het eerst Europees kampioen.
Een jaar later is De Zwart één van de veertien spelers die met het Nederlands Team deelneemt aan het Europees Kampioenschap, dat dit keer wordt georganiseerd in Mannheim (destijds West-Duitsland).
De Zwart is de back-up catcher voor de ervaren Joop Geurts.
Het Nederlands Team, dat de Europese titel prolongeert, bestaat uit pitchers Joop Bakker, Nico Brands, Jan Smidt en Han Urbanus, catchers Joop Geurts en Dolf de Zwart, infielders Leo Kops, Henny van Lieshout, Piet de Nieuwe en Henny Regeling en outfielders Nol Houtkamp, Martin Jole, Herre Kok en Henk Lukkien.
Henk Keulemans is ook nu weer Hoofd Coach en is de vijftiende speler in de ploeg.
Ad Kraal is de Assistent Coach.
...Het Nederlands Team vertrekt naar Madrid (Spanje)...
...voor het Europees Kampioenschap 1965...
...Dolf de Zwart staat links (4e van beneden met...
...grijs jasje); Hoofd Coach Glenn Gostick staat...
...bovenaan; Assistent Coach Charles Urbanus staat...
...rechtsonder; De spelers vanaf boven en links...
...naar rechts: Hamilton Richardson, Hudson John,...
...Boudewijn Maat, Robert Maat, Rudi Dom,...
...Ton Terneuzen, Hans Onverwagt, Bert Paalman,...
...Dolf de Zwart, Leo Kops, Doby Peters, Wim Crouwel,...
...Simon Arrindell, Hermain Beidschat, Arnoud Blom,...
...Roy van den Dungen Gronovius en Han Urbanus...
(© Foto: ANP Photo/Jacques Klok) |
Het EK van 1957 is zeer memorabel en heeft een chaotisch begin.
Aanvankelijk zouden Frankrijk en Tunesië ook deelnemen, maar die trokken zich terug.
Het deelnemersveld bestond hierdoor uit België, Italië, Spanje en Nederland.
Na aankomst in Mannheim was het onderdak en eten niet goed geregeld.
Een dag voor het evenement werd het speelschema ineens gewijzigd, wat resulteerde in protesten en uiteindelijk het handhaven van het oorspronkelijke programma.
Op de eerste speeldag van het toernooi nam Nederland een snelle 3-0 voorsprong tegen Italië, dat wordt gecoached door de Amerikaan Jimmy Strong.
In de tweede inning dient Strong een protest in, omdat er geen Official Scorer is aangewezen voor de wedstrijd en het duel dus ongeldig is.
Het protest wordt door de organisatie geaccpteerd en het duel wordt inderdaad drie dagen later opnieuw vastgesteld.
Op de tweede dag wordt het duel tegen West-Duitsland na twee innings gestaakt, omdat de Belgische Home Plate Umpire Vinck wordt belaagd door een aantal Duitse spelers.
Spelers van het Nederlands Team nemen de scheidsrechter in bescherming.
De wedstrijd wordt verloren verklaard voor de Duitsers en dus gewonnen voor Nederland.
Na dit duel is de maat vol voor de Europese Bond die de organisatie van het evenement overneemt, de betreffende Duitse spelers schorst en het toernooi daarna verder overziet.
Na de 'winst' tegen West-Duitsland wint Nederland van Italië (3-1), Spanje (10-1) en België (14-0) om opnieuw Europees kampioen te worden.
In 1956 en 1957 plaatst de winnaar van het Europees Kampioenschap zich ook voor deelname aan de Global World Series in de USA.
In deze jaren reist Dolf de Zwart met het Nederlands Team naar Milwaukee en Detroit om in dit evenement in actie te komen.
De Zwart maakt ook deel uit van Oranje dat in 1958 de derde opeenvolgende Europese titel verovert als het EK wordt georganiseerd in Amsterdam.
In de hiernavolgende jaren wordt De Zwart niet geselecteerd voor de Nationale Ploeg, maar hij keert terug in 1964 voor het Europees Kampioenschap in Milaan (Italië).
Tijdens dat evenement staan De Zwart, Han Urbanus, Leo Kops en Simon Arrindell te boek als de steunpilaren van de ploeg.
Twee jonge, getalenteerde jeugdspelers maken tijdens dit evenement hun debuut in Oranje, catcher Arnoud Blom en infielder Peter van 't Klooster.
De Zwart neemt ook deel aan het EK van 1965 in Madrid (Spanje).
In zowel 1964 als 1965 wordt Nederland opnieuw Europees kampioen.
In totaal komt De Zwart uit in 19 officiële interlandwedstrijden van het Nederlands Team.
In 1967 wordt Charles Urbanus (Sr.) benoemd tot Hoofd Coach van het Nederlands Honkbal Team.
Dolf de Zwart wordt één van zijn Assistent Coaches, net als Wim Geestman (Sr.), Fokke Jelsma en Cees Herkemij.
Zij assisteren Urbanus tijdens de trainingen.
In september 1968 leidden De Zwart, Geestman en Herkemij het Nederlands Team tijdens het eerste Open Europees Kampioenschap.
In het Haarlemse Pim Mulier Stadion speelt Nederland tegen Wiesbaden Flyers en Berlin Bears, teams die bestaan uit Amerikaanse militairen die zijn gelegerd in West-Duitsland.
Wiesbaden is de kampioen van de luchtmachtteams, Berlin van de legerteams.
In 1969-1972 is Dolf de Zwart Assistent Coach van het Nederlands Team.
In 1969 assisteert De Zwart Hoofd Coach Charles Urbanus tijdens de Haarlemse Honkbal Week met Wim Geestman als Pitching Coach.
In november 1970 zijn Urbanus en De Zwart de coaches van het Nederlands Team als er voor het eerst wordt deelgenomen aan een Wereldkampioenschap, dat wordt gehouden in Cartagena en Barranquilla in Colombia.
De ploeg reist in twee aparte groepen en speelt eerst een aantal oefenwedstrijden op Curaçao en Aruba ter voorbereiding voordat wordt afgereisd naar Colombia.
De selectie van het eerste WK Oranje Team bestaat uit pitchers Nol Beenders, Ben de Brouwer, Rudi Dom, Jan-Dick Leurs, Ron Renooij, Ton Terneuzen, Carel de Vries en John van Westrenen, catchers Hans Augustinus, Arnoud Blom en Ton Bodaan, infielders Fred Beckers, Roy van den Dungen Gronovius, Ton de Jager, Boudewijn Maat en Robert Maat en outfielders Fokke Jelsma, Dassy Rasmijn en Hamilton Richardson.
Henk Hendriks is de delegatieleider, terwijl Guus van der Heijden namens het bondsbestuur bij de ploeg is.
Nederland speelt elf wedstrijden in Colombia en boekt één overwinning, een 9-3 winst tegen de Nederlandse Antillen.
In 1971 en 1972 zijn De Zwart en Cees de Bruin de Assistent Coaches van het Nederlands Team, dat dan onder leiding staat van Bill Arce (1971) en Ron Fraser (1972).
Met de ploeg neemt De Zwart dan deel aan het gewonnen Europees Kampioenschap in Parma (Italië) (1971) en de Haarlemse Honkbal Week (1972).
De Zwart sluit zijn Oranje-periode na 1972 af.
In 1973 zijn De Zwart en Leo Kops de coaches van Haarlem Nicols in de Hoofdklasse.
Voor zijn bijdragen aan het honkbal ontvangt De Zwart in februari 1969 het Bondsonderscheidingsteken van de Nederlandse Honkbal Bond, samen met twee andere voormalige internationals, Leo Kops en Rob Hoffmann.
De webmaster van Grand Slam * Stats & News condoleert de familie van Dolf de Zwart en wenst hen veel sterkte met dit verlies.
(15 oktober)
|
